Aby wiedzieć, czym jest weksel i gdzie może być on przydatny trzeba zasięgnąć nieco wiedzy z prawniczych kodeksów. W najprostszych słowach jest to forma zabezpieczenia umowy, ale kiedy może być nam przydatna i jak nie dać się oszukać?
Weksel – czym jest?
Dosyć często z wekslem spotykamy się przy okazji kredytów hipotecznych. Wówczas weksel pojawia się jako jedna z form zabezpieczenia kredytu. Ale czym dokładnie jest weksel? Żeby to zrozumieć, należy sięgnąć do kilku innych pojęć, które przybliżą nam nieco specjalistycznych określeń ściśle związanych z wekslem.
Strony operacji wekslowych to miana. Idąc dalej, osoba wystawiająca weksel to trasant. Bardzo często zdarza się, że trasant jest równocześnie zobowiązany do opłacenia weksla. W innych przypadkach jest on zobowiązany do przyjęcia weksla od wierzyciela, chyba że poprzez odpowiednią klauzulę w wekslu zostanie on zwolniony z tego obowiązku. Trasat to natomiast osobą, która może zostać wskazana przez wystawcę weksla do jego spłaty. Jeśli taka forma rozliczenia zostanie zaakceptowana, trasat zamienia się w akceptanta (przyjemcę), jako osoba, która zaakceptowała warunki weksla. Na różnych etapach tworzenia weksla może pojawić się także poręczyciel wekslowy, czyli avalista. Jest to osoba, która swoim podpisem gwarantuje zapłatę wekslowej należności przez dłużnika.
Skoro pojawił się już dłużnik, musi być obecny także wierzyciel, którym jest remitent. To na jego rzecz wpłacony zostanie weksel. Wierzycieli może być także dwóch, kiedy należność związana z wekslem zostaje uregulowana przez kogoś innego niż trasat. Spłacony zostaje zatem dotychczasowy remitent, natomiast pojawia się drugi wierzyciel.
W całej sprawie może pojawić się także żyrant. Dzieje się tak, kiedy remitent w pisemnym oświadczeniu przekazuje swoje prawa na kogoś innego, natomiast osoba, na którą przeniesione zostały prawa do weksla to żyrantariusz.
Ostatnie z ważnych pojęć to regres, który następuje w momencie, kiedy minął termin spłaty weksla, a należność nie wpłynęła. Wówczas dłużnik staje się regresantem, natomiast osoba żądająca w tej sytuacji sumy wekslowej staje się regredientem.
Weksel – kiedy z niego korzystamy?
Między wymienionymi już wyżej stronami dochodzi do zawarcia umowy. Wystawiany jest w kilku sytuacjach, a więc będzie miał różne funkcje:
- kredytową – może być wystawiony w celu odroczenia terminu płatności za usługę lub towar określone w wekslu. Ten określa także termin płatności;
- gwarancyjną – weksel jest wówczas formą zabezpieczenia zobowiązania finansowego;
- płatniczą – weksel staje się wtedy samą zapłatą za towar lub usługę;
- obiegową – kiedy prawo z weksla przeniesione jest na inną osobę;
- refinansową – posiadacz weksla uzyskuje wówczas sumę wekslową po odjęciu m.in. prowizji banku przed terminem jego płatności.
Nietypowe rodzaje weksli
Weksel in blanco
Istnieje na przykład weksel in blanco, w którym celowo nie uzupełniono kilku elementów, koniecznych do uznania ważności weksla. Najczęściej w wekslu brakuje sumy wekslowej. Wystawca takiego weksla i remitent podpisują odrębną umowę, która określa jak i w jakich okolicznościach weksel będzie uzupełniony.
Aby taki weksel był ważny, musi zawierać podpis przynajmniej jednego z dłużników, który potwierdza zamiar zobowiązania się wekslowo. Poza tym niezupełność treści w wekslu musi być zamierzona.
Weksel własny
Weksel własny, czyli inaczej suchy lub prosty to papier wartościowy, zawierający bezwarunkowe przyrzeczenie wystawcy weksla do zapłacenia na rzecz remitenta określonej sumy pieniędzy w uzgodnionym miejscu i o ustalonym czasie.
Weksel trasowany
Weksel trasowany, inaczej ciągniony lub przekazany. Ponownie jest to papier wartościowy, który zawiera skierowane przez trasanta do remitenta bezwarunkowe polecenie zapłacenia określonej kwoty. Weksel ten staje się w pełni ważny dopiero w momencie, gdy zostanie przekazany od trasanta do trasata. Wówczas możliwe jest jego przekazanie remitentowi.
Weksel – czym jest, już wiemy, pozostaje jeszcze dopełnienie wszelkich formalności i zapamiętanie kilku rodzajów tych wartościowych dokumentów. Jest to na pewno zabezpieczenie finansowe bardziej pewne od tradycyjnej umowy i to dla każdej z zainteresowanych stron.
