Nietolerancja laktozy u niemowląt najczęściej wynika z niedojrzałości przewodu pokarmowego, głównie jelit. Może wywoływać szereg objawów, także takich, które przypominać będą kolkę, a szybkie rozpoznanie przyspieszy także leczenie. Podpowiadamy, jak przynieść dziecku ulgę w tych dolegliwościach.
Nietolerancja laktozy u niemowlaka – objawy, skąd się biorą?
Laktoza jest dwucukrem, który składa się z glukozy i galaktozy i do takich cukrów prostych musi zostać rozłożona, aby mogła być wchłonięta. Dzieje się tak dzięki enzymowi laktaza, które rozkłada dwucukier na cukry proste, które dalej wchłaniane są w jelitach. U niemowląt laktoza jest jednym z głównych składników energetycznych, który pozwala na rozwój układu nerwowego, wchłanianie minerałów i rozwój mikroflory jelit, która usprawnia perystaltykę jelit.
Do nietolerancji laktozy u niemowląt dochodzi w momencie, kiedy dziecku brakuje laktazy. Sam enzym wydzielany jest w jelicie cienkim, tam laktoza rozkładana jest na dwa cukry proste, które potem transportowane są do wątroby i wchłaniane do krwioobiegu. Jeżeli w organizmie – także dziecka – brakuje enzymu laktazy, laktoza w całości trafia do jelita grubego. Tam ulega fermentacji z mikroflorą tej części jelit, co powoduje także powstanie dużej ilości gazów. Zmienia się ph i ciśnienie osmotyczne jelit, co powoduje gromadzenie się wody na poziomie jelit. Te procesy prowadzą do powstania przykrych objawów u dziecka.
Nietolerancja laktozy u niemowlaka – objawy typowe i nietypowe
Dolegliwości u niemowląt pojawiają się najczęściej w czasie 1 do 3 godzin po posiłku. Nasilenie objawów zależy tak od ilości spożytej laktozy, jak od poziomu niedoboru laktazy. Do najczęstszych objawów należą:
- wzdęcia i gazy o rosnącym nasileniu;
- kolka niemowlęca;
- bóle brzucha;
- wymioty;
- ”przelewanie” w jelitach.
U niemowląt bardzo szybko może pojawić się biegunka, która u tak małych dzieci może prowadzić do odwodnienia i niedożywienia, które najczęściej objawiają się spadkiem wagi u dziecka. Sama biegunka jest dosyć charakterystyczna: ma wodnistą konsystencję i specyficzny, intensywny zapach.
Nietolerancję laktozy można także zaobserwować u dziecka poprzez zmiany w obrębie skóry dziecka. Głównie na twarzy, ale także na całym ciele pojawiają się czerwone wypryski i rozlane zmiany skórne.
Warto jednak pamiętać, że u niemowląt nietolerancja laktozy zwykle nie jest uwarunkowana genetycznie. To raczej kwestia nabyta z powodu niedojrzałości układu pokarmowego. To oznacza, że objawy mogą z czasem minąć.
Nietolerancja laktozy u niemowlaka – jak leczyć?
Głównym zaleceniem jest leczenie przyczynowe, a więc eliminacja laktozy z diety dziecka. Jeżeli niemowlę jest karmione piersią, także matka powinna wykluczyć nabiał i inne źródła laktozy z diety.
U niemowląt najczęściej stosowana metoda to próba eliminacji z późniejszą prowokacją. Przez dwa tygodnie odstawia się z diety dziecka wszystkie źródła laktozy, a mieszanki dla niemowląt zamienia na bezlaktozowe. Jeśli diagnoza jest dobra, w tym czasie objawy powinny ustać, a po ponownym podaniu laktozy ponownie się pojawić. Jeżeli natomiast próba nie przyniosła efektów – przyczyn dolegliwości należy szukać np. w alergiach pokarmowych.
Często w przypadku nietolerancji laktozy karmienie piersią należy zamienić na żywienie mlekiem modyfikowanym pozbawionym laktozy. W tym wypadku będzie to zdecydowanie korzystniejsze dla dziecka, ze względu na to, że przedłużająca się fermentacja w jelitach może powodować stałe zmiany metaboliczne u dziecka. Na rynku dostępne są także preparaty zawierające enzymy trawienne m.in. laktazę. Być może to jest rozwiązanie dla mam, które nie chcą rezygnować z karmienia piersią, a jednocześnie pragną ulżyć swojemu dziecku.
Nietolerancja laktozy u niemowlaka, tak jak inne dolegliwości u małych dzieci, może dawać dosyć spektakularne objawy. Jest ona jednak dosyć prosta do zaleczenia. Warto też obserwować swoje dziecko i z czasem ponowić próbę podania dziecku produktów zawierających laktozę – być może z biegiem czasu jelita dojrzeją wystarczająco, aby trawić cukier mleczny.
